Denge ve Denetleme Ağı: Bilim Adamlarının Bölgede Artan Deprem Riskine İlişkin Uyarıları Neden Dikkate Alınmadı?
Denge ve Denetim Ağı, Kahramanmaraş merkezli depremlerde can kaybını önleyecek tedbirlerin aktif olarak alınmadığını belirterek, “Özellikle bölgede deprem riskinin arttığına dair bilim adamlarının uyarıları neden yapıldı? 2020 yılında Elazığ depreminden sonra dikkate alınmadı Personel sayısındaki yetersizlik kendi raporlarına yansıdığı halde kurum neden gerekli önlemler alınarak nitelikli personel ile güçlendirilmedi?
Denge ve Kontrol Ağı’ndan bugün yapılan yazılı açıklamada, Kahramanmaraş’ta 10 ilde büyük yıkım ve can kaybına neden olan depremler nedeniyle yetkililere çok sayıda soru yöneltildi. Açıklamada şunlar kaydedildi:
“Devletin biz vatandaşlara karşı sorumluluklarının bilincinde olmak, bu sorumluluklar konusunda taleplerde bulunmak ve hesap sorulmak, biz ‘muhtaç’ değil, haklarının farkında olan ve gerektiğinde bu hakların hesabını verecek onurlu vatandaşlar olmamızı sağlar. -Türkiye’nin deprem kuşağında olduğu bilinen bir gerçektir ve bilim adamları depremlerin ne zaman olacağı konusunda net veri sağlayamasalar da Türkiye’de hangi bölgelerde ve hangi şiddette depremler olabileceğini kamuoyu ve karar vericilerle sıklıkla paylaşmışlardır. kontrolünün dışındaki ‘kaderin’ bir sonucu olarak gerçekleştiğini söylemek doğru.
Devletin temel işlevi, vatandaşların can ve mal güvenliğini aktif olarak sağlamaktır. Depremlerde can kaybını önleyecek tedbirlerin etkin bir şekilde alınmaması, vatandaşların en temel haklarından biri olan yaşam hakkının devlet tarafından korunamadığını göstermektedir.
Bu depremler ne ilk ne de son olacak. 289 sivil toplum kuruluşundan oluşan İstikrar ve Kontrol Ağı olarak ‘vatandaş onuru’ için yaşadığımız yıkıcı felaketle ilgili yetkililere aşağıdaki soruları soruyoruz. Bu sorular aynı zamanda karar vericiler ve devlet kurumlarının almadığı önlemleri ortaya koyarken atılması gereken önemli adımlara da işaret ediyor.
“BÖLGEDE SALGIN RİSKİ ARTIRILIYOR BİLİM ADAMLARININ UYARILARI NEDEN DİKKATE ALINMADI”
Yetkililer tarafından yapılan açıklamada yanıtlanması istenen sorulardan bazıları şöyle:
“Bilim adamlarının özellikle 2020 yılındaki Elazığ depreminden sonra bölgede deprem riskinin arttığı yönündeki uyarıları neden dikkate alınmadı? Bölgede olası depremlere müdahale için neden ön hazırlık yapılmadı? AFAD’daki personel sayısının yetersizliği kendi raporlarına yansıdığı halde kurum neden gerekli tedbirler alınarak kalifiye elemanla güçlendirilmemiş, İçişleri Bakanlığı neden bağlı olarak çalışan AFAD’ı bulunduğu bölgede daha aktif hale getirememiştir? Bilim adamlarının yaptığı uyarılar dikkate alınarak deprem mi gerçekleşti?
Bir deprem anında değerli görevler üstlenmesi gereken bir diğer kurum da Kızılay’dır. Kızılay deprem uyarılarına rağmen neden yeterli çadır üretmedi? Kızılay gibi köklü bir kurumun yönetim kadrosu, siyasi bağlantısı olmayan nitelikli ekiplerden mi oluşuyor? 10 ili etkileyen depremler, deprem yönetmeliğinin olduğu yıllarda 1-2 yıllık binalar bile neden yıkıldı?
İlgili kanunların (7269 Sayılı Kamu Hayatını Etkileyen Afetler Nedeniyle Alınacak Tedbirlere Yardım Edilmesi Hakkında Kanun ve 5442 Sayılı İl İdaresi Kanunu) verdiği yetkiler göz önüne alındığında, ilan edilen olağanüstü hal ile ilişkisi nedir? Neden 3 aydır OHAL ilan edildi? Deprem sonrası koordinasyon eksikliği nedeniyle daha da hayati hale gelen sosyal medya neden kısıtlandı ve çalışmaz hale getirildi? Bu kararın önemi nedir?
Depremde yakınlarını kaybeden çocuklar için ne gibi önlemler alınıyor? Üniversitelerin uzaktan eğitime geçmesi için deprem sonrası alınan kararın ne önemi var? Alternatif yollar düşünüldü mü? Bu karar alınırken konunun tüm paydaşlarıyla aktif istişare yapıldı mı? Uzaktan eğitim için teknolojik altyapısı olmayan okullar ve imkanı olmayan dezavantajlı öğrenciler nasıl desteklenecek?
